U Srbobranu je sinoć na svečanosti priređenoj u sali Skupštine opštine, predata književna nagrada “Lenkin prsten 2024”, u ruke pesnika Nenada Šaponje iz Novog Sada. On je nagrađen za ljubavnu pesmu „Izgubljena nit retko se nalazi: čak i kada je vidimo”, objavljenu u njegovoj knjizi Srećna voda (IK Prometej, Novi Sad, Edicija Tajanstvena tačka, 2024).
Žiri u sastavu dr Zorana Đerića (predsednik), dr Dragane V. Todoreskov i Biljane Puškar doneo je odluku o dodeli ove prestižne nagrade, koja se već 19 godina dodeljuje u organizaciji Doma kulture Srbobran.
Svečanost je otpočela nastupom gudačkog tria “Stringle ladies” i besedom o Dunđerskima, koju je održao Radoje Čupić, glumac i penzionisani prvak drame Srpskog narodnog pozorišta. Posebna emocija obeležila je ovogodišnju dodelu nagrade, jer je ona usledila samo nekoliko dana nakon iznenadne smrti dr Zorana Đerića, koji je godinama bio predsednik žirija i značajno doprineo ugledu “Lenkinog prstena”. U njegovu čast, Radivoj Debeljački, predsednik Opštine Srbobran, pre čitanja svog govora, zamolio je prisutne da minutom ćutanja odaju počast ovom velikom zaljubljeniku u poeziju.
“Srbobran u istorijskom smislu ima važnu ulogu u izgradnji građanske kulture Vojvodine. Kroz vekove je stvarao svoj identitet, prolazio kroz razne istorijske okolnosti koje su oblikovale sve ono što danas čini naše mesto. U tom pogledu, porodica Dunđerski zauzima posebno mesto, kao porodica koja je gradila i razvijala ne samo Srbobran, već i mnoga druga mesta u Vojvodini, uključijući i današnji Novi Sad.
Ipak, ljubomorno čuvamo činjenicu da je jedna tako velika porodica, upravo potekla sa ovih ulica, da su mnogi najznačajniji njeni članovi ovde živeli, u našem pravoslavnom hramu se krstili i, na kraju krajeva, mnogi ovde i počivaju. Kroz razne teške trenutke kroz koje je Srbobran prolazio, Dunđerski su dali veliki doprinos u prevazilaženju raznih nedaća, pomažući svome narodu, što je, na žalost, nipodaštavano i skrivano u kasnijoj komunističkoj propagandi kojoj nisu odgovarale ove činjenice. Upravo na današnji dan u Srbobran je ušla glavnina srpske vojske nakon završetka Prvog svetskog rata. Iako su se borili za Srpsku Vojvodinu, Dunđerski su priložili veliku zrtvu, u materijalnom smislu, prilikom agrarne reforme kada im je oduzeto dve trećine plodnih oranica, ali najveći zločin koji je načinjen prema ovoj porodici bilo je ubijanje dostojanstva i stvaranje prezira nakon Drugog svetgog rata, čije posledice se i danas osete u nerazumevanju i manjoj informisanosti o svim dostignućima ove čuvene porodice. Čuvene ne samo po imetku, već i po onome što su činili za naš narod.
Zbog toga sam ponosan što upravo opština Srbobran, Dom kulture Sebobran, organizuju i priređuje ovakvu manifestaciju, koja za cilj ima da vrati duh građanske kulture, ali i da na važnosti porodici Dunđerski i njenom velikom i neizbrizivom tragu u Srbobranu. A postoji li lepši način da se to čini od metafizičke ljubavi Laze i Lenke, koja nas za trenutak vraća u ta stara vremena. Ako ništa drugo, stvorila je najlepšu ljubavnu pesmu ikada napisanu na ovim prostorima, ‘Santa Maria della Salute”, u svom obraćanju je rekao Radivoj Debeljački.
Manifestacija “Lenkin prsten” i ove godine je istakla značaj ljubavne poezije u srpskoj književnosti i čuvala uspomenu na Lenku Dunđerski, čiji je lik postao večna inspiracija za pesnike. To je okupljenima poručila Julkica Popović, direktorka Doma kulture, pozdravljajući sve prisutne i pozivajući ih da uživaju u programu koji je pripremila ustanova na čijem je ona čelu.
Odluku žirija saopštila je dr Dragana V. Todoreskov, vršilac dužnosti predsednika žirija nakon smrti dr Đerića: “Prema propozicijama, u konkurenciji su bile pesme ljubavne tematike, koje su objavljene u periodici, odnosno u posebnim knjigama, između dva dodeljivanja nagrada, od novembra 2023. do novembra 2024. godine.
Pesma ‘Izgubljena nit retko se nalazi: čak i kada je ne vidimo’ napisana je u duhu najbolje lirike Nanada Šaponje. Ona se može čitati u kontekstu čitave zbirke Srećna voda, dakle, kao deo jedne velike poeme napisane u slavu ljubavi, ali i kao samostalna celina koju odlikuje vera u transcendentalno, u pronalaženje i prepoznavanje srodnih duša. Vrednost nagrađene pesme leži u činjenici da u isti mah pokušava da definiše ljubav kao kontradiktornu pojavu, što ona u svojoj biti i jeste, ali i da pošalje poruku: u poslednjim stihovima lirski subjekt će se obratiti voljenoj rečima koji efektno prizivaju neke od najboljih srpskih pesnika i pesnikinja, od romantizma pa sve do savremene, transsimbolističke poezije, između ostalog, dozivajući stanje između jave i sna o kojem je znalački pevao i Laza Kostić. Zasenčena, neuhvatljiva u prostoru i vremenu, lirska duša Nenada Šaponje smestila se na samoj granici spoznajnog i nedokučivog, tamo gde veruje da se jedino može naći prava ljubav”, saopštila je dr Dragana V. Todoreskov.
Nagradu laureautu uručili su Radivoj Debeljački, predsednik Opštine Srbobran, Radivoj Paroški, predsednik Skupštine opštine Srbobran, i Julkica Popović, direktorka Doma kulture Srbobran. Ovim činom je po 19. put krunisan najbolji čuvar srpske ljubavne poezije i kulturnog nasleđa naroda.
“Drago mi je kada se knjige propoznaju i kroz nagrade, posebno se to može reći za ‘Lenkin prsten’. Poslednja nagrada koju sam dobio bila je nagrada ‘Laza Kostić’, pre pola godine, a sada sam dobio ‘Lenkin prsten 2024’, verovatno je to povezano na neki način. Ima dosta književnih nagrada, ali kada jedna lokalna zajednica prepozna ljubavnu pesmu kao važnu, i to ljubavnu pesmu koja u nekoliko registara iza stvarnosti govori o stvarnosti, koja emanira lepotu, kao što je Santa Maria della Salute, i ova bezgranična i bezvremena ljubav, to izdvaja Srbobran na posebno mesto. Izdvaja vas i način na koja je ova dodela organizovana, sa različitih strana prepoznajemo prisustvo i prizivamo duh Lenke i Laze, i ja bih vama trebao da čestitam. Čestitam Opštini Srbobran na organizaciji ove manifestacije, čestitam dobrim duhovima koji su je usmerili na taj put, a verujem da je među njima bio i Zoran Đerić”, rekao je nagrađeni pesnik Nenad Šaponja.
Svečani program povodom dodele nagrade “Lenkin prsten 2024” završen je izvođenjem predstave o ljubavi Lenke Dunđerski i Laze Kostića “Od raja do beznjenice”. Tekst i režiju potpijuse mr Zoran Subotički, a uloge igraju Miodrag Petrović, Jovana Radovanović i Ervin Hazimurtezić. Izvođenje ovog pozorišnog dela ostavilo je snažan utisak na prisutne, podsećajući na duboke emocije i večnu inspiraciju koju ova priča pruža umetnicima i ljubiteljima poezije.
