Srbobranski portal na mađarskom jeziku “szenttamas” je pre par meseci bio kontaktiran od strane kolekcionara masonskih relikvija i simbola iz Mađarske, koji je želeo da obavesti sadašnje srbobransko Udruženje samostalnih zanatlija, i Opštinu Srbobran, da u svojoj zbirci ima stari barjak iz Srbobrana, koji je voljan da proda.
Gospodin iz Mađarske tvrdi da je barjak kupio pre deset godina na aukciji u Nemačkoj, ali je nedavno saznao da on u stvari nema nikakve veze sa slobodnim zidarima. Pored želje koju je izrazio, zamolio je i da mu se pronađu bilo kakve informacije o ovom staroj zastavi, jer je voljan da nešto i nauči.
Odgovore koje je želeo da dobije bilo je lako pribaviti, jer je knjiga ,,Zanatsvo u opštini Srbobranˮ, našeg istoriografa dr Radoslava Subića, imala informacije o ovom starom barjaku. Prevod tih pasusa knjige su poslate u Mađarsku, a u ,,zamenuˮ su stigle fotografije obe strane barjaka.
Strane 39, 55 i 56, pomenute knjige gospodina Subića, o temi koja nas interesuje nudi sledeće odgovore:
„Udruženje zanatlijske omladine u Srbobranu osnovano je 1908. godine. Udruženje je okupljalo zanatsku omladinu, koja je raznim aktivnostima doprinosila kulturno-zabavnom životu u mestu. Osnivači Udruženja zanatlijske omladine u Srbobranu su bili: Popić Lazar-krojač, Krstonošić Rada-obućar, Kurjački Dušan-berber, Kurjački Sreća-mašinbravar, Srđanov Joca-stolar … Uz prisustvo istaknutih zanatlija, i predstavnika javnog i društvenog života, u Srbobranu je 1939. godine u Zanatskom domu osvećena zastava zanatlijske omladine. Sjajno organizovanoj svečanosti su, između ostalih, prisustvovali: Jovica J. Subić predsednik Opštine i predsednik Trgovačkog udruženja u Srbobranu, Dejan Krstonošić, predsednik Zanatlijskog udruženja u Srbobranu, zatim članovi Upravnog odbora Zanatlijskog udruženja u Srbobranu, predstavnici Srpske pravoslavne crkve u Srbobranu.ˮ
Na 65. strani citirane knjige tvrdnja autora da je unikatni barjak uništen za vreme Drugog svetskog rata, ali je očigledno ukraden i odnešen u Nemačku. Da je reč o autentičnoj zastavi potvrđuje i slika iz 1939. godine, na kojoj se nalaze učesnici osvećenja barjaka zanatlijske omladine u Srbobranu. Kakva će biti dalja sudbina ovog zanimljivog i vrednog istorijskog artefakta iz prošlosti
srbobransko privrednog života, ostaje nam da vidimo, ali jedno je izvesno – sredine koje ne investiraju u svoju nematerijalnu baštinu i kulturu sećanja, osuđene su na zaborav i nepoštovanje
drugih.
